Η εμβληματική μορφή του Ιησού, η ζωή και τα πάθη του επηρέασαν όλες τις τέχνες σημαντικά. Δε θα μπορούσαν να λείψουν με κανέναν τρόπο από τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο του Χόλιγουντ και της Ευρώπης. Το αφιέρωμά μας καταγράφει όλες τις παραγωγές που είχαν ως κεντρικό θέμα τη ζωή και τη δράση του Ιησού, πρόσωπο που καθορίζει το θρησκευτικό πιστεύω υπέρ του 1/3 του κόσμου.
1927: King of Kings- Ο Βασιλεύς των Βασιλέων
του Σεσίλ Ντε Μιλ
Αμερικάνικη βουβή ταινία, η πρώτη που ασχολήθηκε με το θείο δράμα. Εξαιρετική μουσική, συμπαθείς ερμηνείες και εφέ πρωτόγνωρα για το 1927. Παίζουν: H.B. Warner (Ιησούς), Dorothy Cumming (Μαρία), Ernest Torrence (Πέτρος) κ.α.
Διάρκεια 115′
Αξιολόγηση IMDB 7.5
Δείτε:
(στο youtube διατίθεται όλη η ταινία σε μέρη)
1961: King of Kings- Ο Βασιλεύς των Βασιλέων
του Νίκολας Ρέι
Ο ξανθός γαλανομάτης -μοιάζει με μέλος ροκ μπάντας- Τζέφρι Χάντερ στο ρόλο του Ιησού στη δεύτερη ταινία για τα πάθη του Ιησού προερχόμενη και αυτή από το Χόλιγουντ της περίοδο της χρυσής ακμής του. Το τριχωτό του στέρνο αναγκάζει την παραγωγή να ξαναγυρίζει τις σκηνές βελτιωμένες (όπως εκείνη της σταύρωσης). Μέτρια προσέγγιση 167 λεπτών, το Χόλιγουντ στην υπερβολή του και με στόχο τον εντυπωσιασμό και τις εισπράξεις. Αφηγητής της ιστορίας ο Όρσον Γουέλς σε κείμενο του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ρέι Μπράντμπερι. Πρόκειται ουσιαστικά για επανέκδοση της ταινίας του Σεσίλ Ντε Μιλ. Στην Ελλάδα η ταινία προβάλλεται κάθε χρόνο, ίσως ως εναλλακτική του Ιησού του Τζεφιρέλι.
Παίζουν: Jeffrey Hunter (Ιησούς), Siobhan McKenna (Μαρία), Hurd Hadfield (Πόντιος Πιλάτος), Ron Rudwell (Λούκιος) κ.α.
Διάρκεια: 168′
Αξιολόγηση IMDB 6.9.
Πρεμιέρα 30 Οκτωβρίου 1961 Δείτε: The king of kings (trailer)
1964: Il Vangelo secondo Matteo-Τα κατά Ματθαίον πάθη
του Πιέρ Πάολο Παζολίνι
Λυρική, ευρωπαϊκή προσέγγιση της Εβδομάδας των Παθών από τον Ιταλό σκηνοθέτη Πιέρ Πάολο Παζολίνι, γυρισμένη εξ΄ολοκλήρου σε ένα έρημο χωριό της Ιταλίας και με κλασικά μουσικά θέματα από Μπαχ, Προκοπίεφ κ.α. Στο ρόλο του Ιησού ο Ισπανός αριστερός φοιτητής Ενρίκε Ιραζόκι που ήρθε στη Ρώμη για να λάβει βοήθεια ανατροπής του δικτάτορα Φράνκο στην Ισπανία και κατέληξε πρωταγωνιστής του Παζολίνι. “Ο Παζολίνι, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να με περιεργάζεται και μου είπε ότι με ήθελε για τον ρόλο του Χριστού για μια ταινία που ετοίμαζε τα τελευταία δύο χρόνια”, θα πει αργότερα για την εμπειρία του αυτή. Ο “άθεος” μαρξιστής Παζολίνι προσεγγίζει το θείο δράμα με έναν ξεχωριστό, ποιητικό τρόπο που έλαβε δημόσιους επαίνους μέχρι και από το Βατικανό (πάπας Ιωάννης XXIII) καθώς η καταγραφή του σέβεται πλήρως τα Ευαγγέλια αλλά άρχισε να δέχεται κριτική από τους “δικούς” του που τον κατηγόρησαν με διάφορα. “Ο Χριστός είναι ένας μικρός προλετάριος που πορεύεται με μικρούς προλετάριους”, τους απάντησε μέσες άκρες αυτός.
Διάρκεια: 137′
Παίζουν: Enrique Irazoqui (Ιησούς), Margherita Caruso (Μαρία σε νεαρή ηλικία), Susanna Pasolini (Μαρία σε μεγαλύτερη ηλικία), Marcello Morante (Ιωσήφ), Mario Socrate (Ιωάννης ο Βαπτιστής) κ.α.
Αξιολόγηση IMDB 7.8.
Πρεμιέρα 2 Οκτωβρίου 1964 (Ιταλία).
Δείτε: Il vamgelo secondo Matteo (όλη η ταινία με αγγλικούς υπότιτλους)
1965: The greatest story ever told-Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου
του Τζορτζ Στίβενς
Στο ρόλο του Ιησού ο ανυπέρβλητος Μπεργκμανικός ηθοποιός Μαξ Φον Σίντοφ σε αυτήν την συμπαθητική βιογραφική εκδοχή της ιστορίας του Ιησού.
Παίζουν: Max Von Sydow (Ιησούς), Michael Anderson Jr (Ιάκωβος), Richard Conte (Βαραββάς), Joanna Dunham (Μαρία Μαγδαληνή) κ.α.
Διάρκεια: 199′
Αξιολόγηση IMDB 6.3
Πρεμιέρα: 9 Απριλίου 1965, Η.Π.Α Δείτε: The greatest story ever told (trailer) The greatest story ever told (μέρος 1) (στο youtube διατίθεται όλη η ταινία σε μέρη)
1977: Jesus from Nazareth-Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ
του Φράνκο Τζεφιρέλι
Η πλέον μεγαλύτερη, διάσημη και πολυπαιγμένη παραγωγή, με πλήθος διάσημων πρωταγωνιστών από τον Ιταλό Φράνκο Τζεφιρέλι που δίνει την ξεκάθαρη εκδοχή του Βατικανού για τον Ιησού και τη ζωή του. Αμέτρητα εξωτερικά γυρίσματα στο Μαρόκο και την Τυνησία, εκατοντάδες κομπάρσοι, πιστή μεταφορά των Ευαγγελίων. Ιησούς ο αξεπέραστος Ρόμπερτ Πάουελ και κοντά του αστέρες της εποχής όπως η Ολίβια Χάσει (Μαρία), ο Λώρενς Ολίβιε, ο Πίτερ Ουστίνοφ κ.α. Ο Τζεφιρέλι κάνει κάστινγκ μήνες ολόκληρους. Για Ιησού προορίζει αστέρες τύπου Αλ Πατσίνο και Ντάστιν Χόφμαν. Όταν βλέπει τον Πάουελ σκέφτεται ότι είναι κατάλληλος για το ρόλο του Ιούδα. Στην πορεία αλλάζει άποψη και κάνει τον Πάουελ τον διασημότερο κινηματογραφικό Ιησού όλων των εποχών που πληρούσε ξεκάθαρα τη μορφή που είχε ο μέσος χριστιανός στο νου για Εκείνον. Αντιδράσεις είχαν προκαλέσει τότε δηλώσεις του Πάουελ ότι δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την εκκλησία και τον Ιησού ενώ είναι ένας απλός αστικός μύθος η φημολογία ότι τρελάθηκε, ότι δεν ξαναδούλεψε κτλ.
Παίζουν: Robert Powell (Ιησούς), Anne Bancroft (Μαρία Μαγδαληνή), James Farentino (Πέτρος), Ian Mc Shane (Ιούδας), Christofer Plummer (Ηρώδης Αντύπας), Olivia Hussey (Μαρία), John Duttine (Ιωάννης Ευαγγελιστής), Lawrence Olivier (Νικόδημος), Michael York (Ιωάννης ο Βαπτιστής) κ.α.
Διάρκεια: 382′
Αξιολόγηση IMDB 8.5
Πρεμιέρα: 1977
Δείτε: Jesus from Nazareth (όλη η εξάωρη ταινία με ελληνικούς υποτίτλους)
1988: The last temptation of Christ-Ο Τελευταίος Πειρασμός
του Μάρτιν Σκορτσέζε
Μεγάλος σκηνοθέτης, μεγάλος μουσικός (Πίτερ Γκάμπριελ), μεγάλος ηθοποιός ως Ιησούς (Γουίλιαμ Νταφόε), μεγάλος συγγραφέας (Νίκος Καζαντζάκης) ο οποίος για τις απόψεις του βιβλίου του έλαβε κάθε είδους κριτική από την εκκλησία, εγχώρια και μη. Πρόκειται για τη μοναδική ταινία που θίγει τη δυαδική υπόσταση του Ιησού (θεός, άνθρωπος) και γι’ αυτό ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων παγκοσμίως. Η ταινία ως κομμάτι τέχνης είναι συλλεκτικό, ως περιεχόμενο έγκειται στη σκοπιά του θεατή. Στην Ελλάδα τριακόσιες περίπου χιλιάδες θεατές προλαβαίνουν να τη δουν στις κινηματογραφικές αίθουσες πριν απαγορευτεί καθώς διάφοροι κύκλοι απειλούσαν μέχρι και με κάψιμο των αιθουσών. Η εικόνα ενός πολύ γήινου Ιησού δεν άρεσε σε πολλούς. Έκπληξη…Στο ρόλο του Πιλάτου ο τραγουδιστής Ντέιβιντ Μπάουϊ.
Παίζουν: Willem Dafoe (Ιησούς), Harcey Keitel (Ιούδας), Verna Bloom (Μαρία), Barbara Hershey (Μαρία Μαγδαληνή), Paul Greco (Ζηλωτής) κ.α.
Διάρκεια: 164′
Αξιολόγηση IMDB 7.5
Πρεμιέρα: 12 Αυγούστου 1988, Η.Π.Α.
Δείτε: The last Temptation of Christ (trailer) The last temptation of Chrst (ελλ. υπότιλοι, ολόκληρη η ταινία)
2004: The passion of the Christ
του Μελ Γκίμπσον
Η τελευταία ταινία που έγινε για τη ζωή και τα πάθη του Ιησού. Ίσως η πιστότερη μορφή Ιησού προς το γενικό πρότυπο εικόνας του μετά εκείνο του Ρόμπερτ Πάουελ, ο ηθοποιός Καβίζελ που γνωρίσαμε πριν σε παραγωγές όπως η “Λεπτή Κόκκινη Γραμμή” του Τέρενς Μάλικ ή τα “Υψηλά Εγκλήματα” όπου αρνείται να κάνει γυμνές σκηνές με την Άσλεϊ Τζαντ. Μουσική από τον Τζον Ντέμπνεϊ (υποβλητική, επιβλητική), πολλές σκηνές γυρισμένες στα Αραμαϊκά (διάλεκτος περιοχής δράσης του Ιησού) και όλες στα ίδια τοπία με το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του Παζολίνι. Ο Μελ Γκίμπσον, σκληρός και πιστός καθολικός καταθέτει την πίστη του στοχεύοντας με τις σκληρές σκηνές, που σε κάποια σημεία αγγίζουν την υπερβολή (ακούς μέχρι και τον ήχο των καρφιών κατά το μαστίγωμα του Ιησού), στα μάτια και μέσω αυτών στην καρδιά των θεατών του.
Παίζουν: Jim Caviezel (Ιησούς), Maia Morgestern (Μαρία), Christo Jinkov (Ιωάννης), Francesco De Vito (Πέτρος), Monica Bellucci (Μαγδαληνή) κ.α.
Διάρκεια: 127′
Αξιολόγηση IMDB 7.1
Πρεμιέρα: 27 Φεβρουαρίου 2004, Ελλάδα
Δείτε: The passion of the Christ (όλη η ταινία)
Για τα παιδιά κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές σε κινούμενα σχέδια, όχι ιδιαιτέρως υψηλής αισθητικής. Προσωπικά προτιμώ τις ταινίες ενηλίκων, ακόμα και για τα παιδιά, αρκεί ασφαλώς να μην τα σοκάρουν οι σκηνές όπου ο Ιησούς περνά κυριολεκτικά…τα πάθη του. Καλή θέαση.
