Διαβάζεται σε 2′- Ηλικιακό κοινό: 5+ (target 5-8) – Picture book
Για να πατάς στέρεα στη γη, πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη.
Οδυσσέας Ελύτης
Πού πηγαίνει ο ήλιος όταν νυχτώνει; Από πού βγαίνει το σκοτάδι; Οι απορίες που μπορούν να γεννηθούν σε έναν παιδικό νου είναι απίθανης ομορφιάς. Και απρόσμενες. Όπως και το τι κάνουν τα παιχνίδια το βράδυ, όταν κοιμούνται τα παιδιά; Κοιμούνται κι αυτά; Ή…
Επειδή όλη μέρα ακολουθούν τα δικά σου κέφια, το βράδυ, τα αγαπημένα σου παιχνίδια βρίσκουν λίγο χρόνο και λίγο χώρο να κάνουν δικά τους πράγματα. Μια τέτοια ιστορία μας αφηγείται το βιβλίο του Liniers. Όπου, ένα κορίτσι, αφού έπαιξε, αφού διασκέδασε με το αγαπημένο της λούτρινο, αφού χάρηκε πάνω σε σωρούς φθινοπωρινών φύλλων, επέστρεψε σπίτι. Διάβασε, έκανε μπάνιο, έφαγε, έπλυνε τα δόντια της και ξάπλωσε στο κρεβάτι με το λούτρινό της, που άκουγε στο όνομα Πλανήτης.
Το κορίτσι κοιμήθηκε. Ο Πλανήτης, όμως, της έδωσε ένα φιλί και βγήκε από το δωμάτιο. Συναντά τον Έλιοτ, τον σκύλο του σπιτιού, παίζουν και αποφασίζουν να φάνε ένα μπισκότο. “Αυτά λέτε εσείς μπισκοτάκια;” τους ιντριγκάρει ο Μπραούλιο, ο ποντικός. “Θέλετε να δείτε το πιο μεγάλο μπισκοτάκι του κόσμου;” τους ρωτάει και τους οδηγεί έξω, δείχνοντάς τους το ολόγιομο ασημένιο φεγγάρι. Προσπαθούν να το φτάσουν. Δεν είναι εύκολο. Ίσως πρέπει να τη βγάλουν με τα μικρά μπισκοτάκια του σπιτιού. Η νυχτερινή περιπέτεια ολοκληρώνεται και ο Πλανήτης επιστρέφει στο κρεβάτι του κοριτσιού.
Η εμψύχωση άψυχων αντικειμένων είναι αρκετά συνηθισμένη στα παιδικά βιβλία, εκείνη όμως των παιχνιδιών κάπως πιο ασυνήθιστη. Ενδεικτικά έχει παίξει στο Toy Story της Pixar το οποίο έγινε τεράστια επιτυχία. Ο Liniers, ωστόσο, φαίνεται να μην ακουμπά τόσο εκεί όσο σε κάποιες πεποιθήσεις της κόρης του, της Έμμα, η οποία είναι το κορίτσι του βιβλίου. Οι φωτογραφίες στο τέλος του βιβλίου με ένα κορίτσι, την κούκλα της και το σκυλί έχουν απίστευτη ομοιότητα με τα σχέδια του Liniers.
Δεν πρόκειται για ένα συνηθισμένο βιβλίο. Είναι ένα κόμικ όπου λίγο λιγότερες από τις μισές σελίδες είναι δίχως λόγια (silent/wordless book). Αυτό το semi-silent κόμικ του Αργεντινού γελοιογράφου και σκιτσογράφου δεν ακολουθεί καμία συνηθισμένη νόρμα. Ξεκινά με έξι σελίδες όπου υπάρχουν μόλις δύο λέξεις σε ένα speech balloon στα τριάντα πρώτα, εναλλασσόμενου μεγέθους πάνελ της ιστορίας. Συνεχίζει με εναλλαγή ομιλούντων με ελάχιστες λέξεις και μη ομιλούντων πάνελ (οι εικόνες των κόμικς) και εξελίσσει μια πολύ τρυφερή ιστορία μεταξύ δυο ζώων (σκύλος, ποντικός) και ενός παιχνιδιού που προσπαθούν να φτάσουν το λαχταριστό μπισκότο του ουρανού. Οι αποτυχημένες προσπάθειές τους δεν στερούν της ομορφιά της περιπέτειάς τους, μια ζωής που ανθίζει τη νύχτα, μακριά από τα μάτια των ανθρώπων, εκεί όπου ανασαίνει η αθωότητα, η ανεμελιά, ο ελάχιστος εαυτός (κατά τους νευροεπιστήμονες), αυτός του εδώ και τώρα, που δεν σκέφτεται πολύ αλλά απολαμβάνει και γεύεται.
Έχουμε τονίσει κατ’ επανάληψη τις μεγάλες δυνατότητες δημιουργικής αφήγησης και γραφής που προσφέρουν τα εικονοβιβλία ή εκείνα (σαν αυτό) που έχουν πολλές εικονοσελίδες -δίχως λόγια- και στις οποίες το παιδί μπορεί να δει να εξελίσσεται μια οπτική αφήγηση. Αυτήν την εναλλακτική αφήγηση μπορεί να ακολουθήσει το παιδί και να της βάλει λόγια, να της δώσει τις δικές τους ερμηνείες και εκτάσεις, με προφανείς ευεργεσίες στη φαντασία του και τον γραμματισμό του.
Πέραν της χρησιμότητας και της θετικής επίδρασης βιβλίων σαν αυτό στα παιδιά, έχει ενδιαφέρον να δούμε την απλότητα με την οποία οι πολλές εικόνες και τα λίγα λόγια που δεν ξοδεύονται αφειδώς για να πουν τα προφανή, προσφέρουν πεδία και αξίες όπως το ανόθευτο παιχνίδι του παιδιού στη φύση, η τρυφερότητα της σχέση του με το αγαπημένου του παιχνίδι, ο κώδικας επικοινωνίας μεταξύ ζώων, η ζωή τους μακριά από τους ρυθμούς των ανθρώπων, η λάμψη του θαυμαστού δίσκου του ουρανού στα μάτια όλων των έμψυχων όντων και… τι συμβαίνει στον κόσμο όταν ξαπλώνεις στο κρεβάτι και λες καληνύχτα;
Αξιοσημείωτο πρώτο: το όνομα Πλανήτης για το λούτρινο του κοριτσιού είναι ένας ευφυής τρόπος να δείξεις πώς μια κούκλα, ένα παιχνίδι γίνεται ολόκληρος ο κόσμος για ένα παιδί που ζει πιο απόμερα από το πυκνοκατοικημένο αστικό περιβάλλον. Τέτοια παιδιά συνήθως καταφεύγουν σε φανταστικούς φίλους, εμψυχώνουν παιχνίδια, κάνουν φιλίες με ζώα, δέντρα και άλλα του κοντινού περιβάλλοντός τους.
Αξιοσημείωτο δεύτερο: η απουσία ενηλίκων στο περιβάλλον του κοριτσιού, ακόμα και όταν πέφτει για ύπνο. Σαν όλα να συμβαίνουν στο νου του; Νομίζω πως όχι. Ο συγγραφέας δίνει με αυτόν τον τρόπο όλη την προσοχή στον κόσμο του κοριτσιού, στη ζωή του πέραν της επίβλεψης και επιτήρησης από ενηλίκους και κυρίως στην περιπέτεια που σκαρώνει η νύχτα για τους υπόλοιπους ενοίκους του σπιτιού, απόντων των ανθρώπων. Οι ενήλικες δεν αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον για ποντικούς, σκυλιά που πηδούν να φτάσουν το φεγγάρι και παιχνίδια που φεύγουν για περιπέτεια.
Όσο για την εικονογράφηση, ο Liniers, με μολύβι και ακουαρέλα αναπτύσσει την ιστορία του με εκφραστικότητα, μέσα σε βινιέτες που παραπέμπουν σε παλαιότερη εικονογραφική προσέγγιση. Σημαντικό ρόλο ωστόσο παίζει η κινηματογραφική animation εμπειρία του δημιουργό, η οποία ξέρει πώς να ξεδιαλέγει το σημαντικό και πώς να αποβάλλει το περιττό, εκείνο που δεν χρειάζεται, που δεν έχει να πει.
Ένα ιδιαίτερο βιβλίο.
Για αναγνώστες από 5 ετών.
Εκδόσεις Ίκαρος.
Με μια ματιά
Βραβείο Eisner
Με μια ματιά
- Δεν πρόκειται για ένα συνηθισμένο βιβλίο. Είναι ένα κόμικ όπου λίγο λιγότερες από τις μισές σελίδες είναι δίχως λόγια. Αυτό το semi-silent κόμικ του Αργεντινού γελοιογράφου δεν ακολουθεί καμία συνηθισμένη νόρμα. Ξεκινά με έξι σελίδες όπου υπάρχουν μόλις δύο λέξεις σε ένα speech balloon στα τριάντα πρώτα, εναλλασσόμενου μεγέθους πάνελ της ιστορίας. Συνεχίζει με εναλλαγή ομιλούντων με ελάχιστες λέξεις και μη ομιλούντων πάνελ (οι εικόνες των κόμικς) και εξελίσσει μια πολύ τρυφερή ιστορία μεταξύ δυο ζώων (σκύλος, ποντικός) και ενός παιχνιδιού που προσπαθούν να φτάσουν το λαχταριστό μπισκότο του ουρανού. Οι αποτυχημένες προσπάθειές τους δεν στερούν της ομορφιά της περιπέτειάς τους, μια ζωής που ανθίζει τη νύχτα, μακριά από τα μάτια των ανθρώπων, εκεί όπου ανασαίνει η αθωότητα, η ανεμελιά, ο ελάχιστος εαυτός (κατά τους νευροεπιστήμονες), αυτός του εδώ και τώρα, που δεν σκέφτεται πολύ αλλά απολαμβάνει και γεύεται.
Το Soundtrack του βιβλίου
Οι Δολοφόνοι – Μάνος Χατζιδάκις
The Truman Show OST – 02. It’s a Life
Ορχηστρικό – Και χαμογελούν οι μέρες
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Καληνύχτα Πλανήτη |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Buenas noches planeta |
| Συγγραφέας: | Ricardo Sin Liniers |
| Εικονογράφηση: | Ricardo Sin Liniers |
| Εκδόσεις: | Ίκαρος, Μάρτιος 2021 |
| Μετάφραση: | Αντώνης Παπαθεοδούλου |
| Στοιχειοθεσία/προσαρμ.: | Μαλβίνα Κότο |
| Τυπογραφική επιμέλεια: | Αντίνοος Ρεβέρ |
| Σελίδες: | 36 |
| Μέγεθος: | 23,5 Χ 30,6 |
| ISBN: | 978-960-57-2386-6 |
