Αν έχεις περπατήσει στη μαλακή ξανθωπή άμμο της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, από το Κατάκολο ως τον Κόλπο της Κυπαρισσίας, ή στην αμμώδη ζώνη του Σχινιά της Αττικής, στο Ελαφονήσι Κρήτης ή την Αλυκή της Λήμνου, τότε ξέρεις πώς είναι να βυθίζεται το πόδι σου μέσα στην άμμο, ξέρεις πώς μετά τη μία το μεσημέρι αυτή η άμμος φλέγεται σαν φωτιά λάβας, ξέρεις πώς στα πόδια σου τα αλλεπάλληλα κύματα έχουν ξεβράσει χιλιάδες κοχύλια, αστερίες, γλώσσες, αλιώτιδες, κελύφη στρειδιών, ξέρεις πως κάποια θαλάσσια χελώνα μπορεί να βγει και να γεννήσει τα αβγά της κι εσύ πρέπει να τα προστατεύσεις με ξύλα και καλάμια από τους αδιάφορους διαβάτες. Και ξέρεις πως στην κορυφή αυτών των αμμοθινών στέκουν απρόσβλητα από κάθε κύμα και αγέρα, τα κρινάκια της άμμου, τα κρινάκια της θάλασσας, τα θαλασσόκρινα, τα κρινάκια της Παναγιάς, οι θαλάσσιοι ασφόδελοι ή όπως αλλιώς τα έχει ονομάσει ο διάβας της ελληνικής γλώσσας. Κι αν δεν είσαι τυχάρπαστος τουρίστας που δήθεν συλλέγει εμπειρίες, ξέρεις ότι αυτά τα υπόλευκα αγέρωχα κρινάκια που φύονται στην άνυδρη άμμο του καλοκαιριού δεν τα κόβεις, δεν τα πατάς, μονάχα τα κοιτάς, ίσως και τα φωτογραφίζεις. Και τις μέρες του Αυγούστου, σκύβεις, σχεδόν ευλαβικά και τα μυρίζεις που σκορπούν το άρωμά τους σαν άλλα νυχτολούλουδα, στον παρά θιν’ αλός κόσμο.
Τα αμμοθινικά οικοσυστήματα της Ελλάδας, αυτά τα καλλωπισμένα κομμάτια ερήμου που ντύνουν πολλές ελληνικές παραλίες, θεωρούνται από τα πλέον δυναμικά της φύσης. Αυτός ο διαρκής διάλογος των αμμοθινών με το κύμα της θάλασσας και τους αέρηδες, κάνουν την ανταλλαγή υλικού μεταξύ γης και νερού, στεριάς και θάλασσας, μια άκρως γοητευτική και σημαντική περιβαλλοντικά διεργασία. Το κρινάκι της άμμου είναι από τις πιο βασικές και όμορφες μορφές αμμοθινικής βλάστησης. Καίτοι ιδιαιτέρως ανθεκτικό, αφού αντέχει βοριάδες 8 και 9 μποφόρ, αλλά και τα τροπικά κύματα (αν πάτε Αύγουστο στην Ιόνια γραμμή Ηλείας Μεσσηνίας δε θα βρείτε υπερβολικό τον χαρακτηρισμό “τροπικά”) που το δέρνουν κυριολεκτικά, τα κρινολούλουδα αυτά δεν αντέχουν την ανθρώπινη λεηλασία. Η κοπή τους είναι το λιγότερο. Αν δεν έχεις δει ανόητα δίποδα να οδηγούν με πλαστικό ποτήρι φραπέ και τσιγάρο στο χέρι τετράτροχες γουρούνες διαλύοντας σε δευτερόλεπτα τον πλούτο των αμμοθινών και την τρίμηνη βλάστηση των κρίνων τους, δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός τους.
Με ήρωες ένα κρινάκι της θάλασσας, έναν ασημόγλαρο, μια θαλάσσια χελώνα, μια αλιώτιδα (το γνωστό μας “αυτί της θάλασσας), έναν αστερία και μια καβουρίνα με τα μικρά της, η συγγραφέας Εύη Τσιτιρίδου φτιάχνει τον κόσμο που σας περιέγραψα, τον κόσμο που γνωρίζουμε και ζήσαμε όλοι όσοι περπατήσαμε σε τέτοιες παραλίες και αμμουδιές. Και τον φτιάχνει συγκινητικά, πεντακάθαρα, ατόφια, με απλότητα, ευαισθησία και τρυφερότητα, με την κραταιά αύρα της “υπαίθριας λευτεριάς των κρίνων“* του Ο. Ελύτη και τη μαγεία των κατά τα φαινόμενα σιωπηλών μαρτύρων των παράκτιων διαδηλώσεων ζωής, αυτών των ανίσχυρων κατά τα φαινόμενα κατοίκων και συνωμοτών ζήσης. Αλλά “τα φαινόμενα πολλές φορές απατούν“.
Γλώσσα θαλασσινή, καλοκαιρινή, λογοτεχνική, εύληπτη, ψίθυροι ρεαλιστικοί, σα να τους έχεις ακούσει στ’ αλήθεια αν έχεις περπατήσει στις αμμουδιές που σου ‘γραψα παραπάνω, ένας μικρόκοσμος καλοστημένος σαν πραγματική ζωή, σαν μέρα κάποιου ελληνικού καλοκαιριού, σαν ζουμ σε κάποια παιδικά χρόνια που έφυγαν και κάποια άλλα που τρέχουν τώρα. Με την αγάπη και την αυταπάρνηση παρούσες, κραταιές και βασιλεύουσες. Με το πλησίασμα του άλλου μόνο σαν έχεις τα μάτια ανοιχτά να βλέπεις και να συναισθάνεσαι τη θέση του, τον ετεροπροσδιορισμό του. Και με τους νοσταλγικούς, καλοκαιρινούς, ατμοσφαιρικούς και ατμοσφαιρικά καλοκαιρινούς πίνακες της Έφης Κοκκινάκη που πραγματικά σηκώνει όρθιο μπροστά στο βλέμμα σου όλον αυτόν τον μικρόκοσμο με τρόπο αποθεωτικό και έχοντας δεσμεύσει την αύρα του μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Και που οριοθετεί σαν κρινάκι της θάλασσας την ακτογραμμή των λέξεων της συγγραφέα. Σπάνια αίσθηση.
Οριοθετεί! Πόσο σπουδαίο έργο αυτοί που περιφράζουν τον κόσμο, όχι για να τον φυλακίσουν, αλλά για να τον σώσουν, να τον προστατεύσουν, να δεσμεύσουν την ομορφιά του έξω από την επίθεση του παράλογου ή του κακέκτυπου. Πόσο σπουδαίο έργο η οριοθέτηση της ακτογραμμής από τα θαλασσόκρινα, της αγάπης από τους αγνούς μύστες της και της φιλίας από τους ανιδιοτελείς εργάτες της!
Είναι το καλύτερο βιβλίο της Εύης Τσιτιρίδου; Μεταξύ μας: είναι! Αλλά είναι και ένα από τα καλύτερα του 2019, δίχως αμφιβολία. Γιατί ένας κόσμος που εύκολα προσπερνάμε, πιο εύκολα ξεχνάμε και ακόμα πιο βιαστικά αγνοούμε, γίνεται ένα σπιρτόκουτο στα δάχτυλά μας, αναγνώστη μου. Κι αν θες και χρηστικότητα, έχει και από αυτήν: οικολογία, περιβάλλον, οικοσυστήματα, χελώνες καρέτα και άλλα που θα εξασφαλίσουν ότι θα ‘χεις και θέμα να το εντάξεις κάτω από ομπρέλα.
Για παιδιά 6-9 ετών περίπου.
Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Προτείνεται. Βρίσκεται ήδη στον καλοκαιρινό οδηγό 2019 του ELNIPLEX και βάζει πλώρη και γι’ άλλα.
ΥΓ: Όταν το 2004, το τσουνάμι στην Ινδονησία διέλυσε ό,τι βρήκε μπροστά του, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, οι ειδικοί άρχισαν να μιλούν. Η ανθρώπινη δραστηριότητα είχε φτιάξει έναν θλιβερό κόμπο: ψάρεμα με δυναμίτη, διάλυση των κοραλλιογενών υφάλων, καταστροφή όλων των φυσικών εμποδίων του νερού προς τις πολιτείες των ανθρώπων γιατί τα ξενοδοχεία ήθελαν να βλέπουν το κύμα από απόσταση αναπνοής. Τα κρινάκια της θάλασσας, τα κοράλλια και άλλες μορφές ζωής κάνουν ακριβώς αυτήν την δουλειά: φέρνουν το ορμητικό νερό πιο απαλά προς τους ανθρώπους.
Διακρίσεις
Το Soundtrack
Τα Γέλια του κόσμου- Ε. Ρεμπούτσικα
* Από τους Προσανατολισμούς, του Οδυσσέα Ελύτη, εκδόσεις Ίκαρος.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ψίθυροι στην αμμουδιά |
| Συγγραφέας: | Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου |
| Εικονογράφηση: | Έφη Κοκκινάκη |
| Εκδόσεις: | Καλειδοσκόπιο, Ιούνιος 2019 |
| Επιμέλεια-Διόρθωση: | Δημήτρης Παπακώστας |
| Ηλ. σελιδοποίηση: | Εριφύλη Αράπογλου-ενARTE |
| Σελίδες: | 48 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-960-471-185-7 |
