Πρέπει οι γονείς να παρεμβαίνουν όταν τα παιδιά μαλώνουν; Ποια στάση από μέρους τους θα βοηθούσε στην αποκλιμάκωση της έντασης;
Συχνά οι γονείς όταν τα παιδιά τους διαφωνούν και μαλώνουν με έντονο τρόπο έχουν την τάση ενστικτωδώς να παίρνουν το μέρος του μικρότερου παιδιού, καθώς το θεωρούν πιο αδύνατο σωματικά και πιο ανίσχυρο να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Μια άλλη αντιμετώπιση των γονέων είναι να επεμβαίνουν στον καβγά των παιδιών εκτοξεύοντας χαρακτηρισμούς και βάζοντας «ετικέτες». «Είσαι εγωιστής, θέλεις πάντα να γίνεται το δικό σου, είσαι μεγαλύτερος και πάντα συμπεριφέρεσαι πιο ανώριμα από την μικρότερη αδερφή σου, δεν σε αντέχω άλλο… κλπ).
Όταν τα παιδιά διαπληκτίζονται οι γονείς νιώθουν ενοχές και προσπαθούν να προστατέψουν είτε το ένα είτε το άλλο παιδί. Το αποτέλεσμα σύμφωνα με τον ψυχαναλυτή Erick Erickson είναι να δημιουργείται μια «τριγωνοποίηση» της σχέσης και η σύγκρουση των παιδιών να συντηρείται από την ενεργή ανάμειξη των γονέων.
Ποιες όμως στρατηγικές βοηθούν στην αποκλιμάκωση της έντασης:
- Αν πάρετε το μέρος του ενός ή του άλλου παιδιού σας, σίγουρα θα αδικήσετε κάποιο από τα δύο. Αυτό συμβαίνει γιατί εκείνο που σας καθοδηγεί στην προσπάθεια να ελέγξετε τη σύγκρουση είναι τα συναισθήματά σας.
- Το μικρότερο παιδί συχνά σας φαίνεται πιο «αδύναμο» και πιο «ευάλωτο». Αντιθέτως, το μεγαλύτερο παιδί είναι συνήθως πιο «απαιτητικό» και «πεισματάρικο».
- Καλό είναι να μην επεμβαίνετε αμέσως μόλις αρχίζει ο καβγάς. Μπορείτε να τους πείτε ότι δε γνωρίζετε ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο και ότι καλό θα είναι να προσπαθήσουν να τα βρουν μόνοι τους.
- Υπενθυμίστε τους τον αδιαπραγμάτευτο κανόνα ότι δεν θα πρέπει να χτυπιούνται αλλά χωρίς να διατυπώνετε σχόλια ή απόψεις που οξύνουν την κατάσταση αντί να την ηρεμούν.
- Αν τσακώνονται για κάποιο παιχνίδιαπομακρύνετε το παιχνίδι λέγοντας ότι θα τους το ξαναδώσετε όταν είναι έτοιμα να συνεργαστούν.
- Αν ο καβγάς γίνει πιο έντονος, χωρίστε τα και βάλτε το καθένα σε άλλο δωμάτιο μέχρι να ηρεμήσουν. Μείνετε σταθεροί στην επιβολή της όποιας συνέπειας.
- Προσπαθήστε να μη βάζετε ετικέτες στα παιδιά σας (π.χ. είσαι γκρινιάρης, είσαι απαιτητικός, είσαι εγωιστής).
- Επαινέστε τα παιδιά σας όταν συνεργάζονται και παίζουν αρμονικά και ήρεμα. Η θετική ενίσχυση βοηθά στην εδραίωση της επιθυμητής συμπεριφοράς.
- Αν ένα παιδί σας κάποια στιγμή σας αναφέρει «ότι δίνεις πάντα δίκιο σε αυτόν», θα ήταν καλό να κάνετε έναν απολογισμό της συμπεριφοράς σας.
- Όταν τα παιδιά τσακώνονται και κατορθώνουν μόνα τους να επιλύουν συγκρουσιακές καταστάσεις, αποκτούν τη βασική κοινωνική δεξιότητα της διαχείρισης και επίλυσης συγκρούσεων με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο και σε άλλα περιβάλλοντα.
- Σε κάποια ήσυχη οικογενειακή στιγμή συζητήστε το πρόβλημα. Μάθετε σταδιακά στα παιδιά σας να αναπτύσσουν ατμόσφαιρα συνεργασίας, ενθαρρύνοντας τα να συμμετέχουν κάποιες φορές σε λύσεις προβλημάτων που εμφανίζονται και αφορούν ολόκληρη την οικογένεια.
- Το να μάθει κανείς να ζει με τους άλλους μέσα στην οικογένεια είναι σίγουρα μια από τις σημαντικότερες κοινωνικές και συναισθηματικές ευκαιρίες που έχει στη ζωή του.
Συνοψίζοντας
Σε γενικές γραμμές ένας βασικός λόγος τσακωμού των παιδιών είναι η διεκδίκηση του ενήλικα. Τούτο σημαίνει ότι τα παιδιά τσακώνονται για να εκμαιεύσουν την αγάπη και την παραδοχή του πατέρα και της μητέρας και το δυστύχημα είναι ότι πετυχαίνουν το ακριβώς αντίθετο οπότε προσπαθούν και ξαναπροσπαθούν. Ευνόητο γίνεται λοιπόν γιατί όπως προαναφέραμε οι γονείς δεν πρέπει να εμπλακούν στην κατάσταση αυτή. Διαφορετικά η διεκδίκηση αυτή, η επιβεβαίωση της γνώμης του ενήλικα δε θα σταματήσει.
Το ζητούμενο είναι να ασχοληθούμε περισσότερο με το στόχο του καβγά και όχι με τον ίδιο τον καβγά. Χρειάζεται κατ’ αρχήν να αναρωτηθούμε για το στόχο, χωρίς να σπεύσουμε να βγάλουμε συμπεράσματα επιφανειακά. Τα παιδιά μπορεί να πιστεύουν πως σημαντικός γίνεσαι μόνο όταν κερδίζεις. Μήπως λοιπόν, αυτό είναι το κλειδί για να σταματήσουν οι καβγάδες και να τους δείξουμε με τη στάση μας ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο;
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E–mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 6972868960
