Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 4+ (target 5-8) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Το να επιδιώκεις την εξουσία για να έχεις ασφάλεια και γαλήνη, είναι σαν να σκαρφαλώνεις στο ηφαίστειο για να κρυφτείς από τη θύελλα.
Πετράρχης
Η άσβεστη δίψα για όσα η εξουσία σου υπόσχεται γίνεται η κινητήριος και εν τέλει φθοροποιός δύναμη των ανθρώπων. Ακόμα και για το τίποτα. Ακόμα και για μια πέτρα….
Περί τίνος πρόκειται
Ήταν κάποτε ένας νέος άντρας νέος που δεν είχε ούτε επιθυμούσε τίποτα δικό του. Επιθυμία του ήταν μόνο να δει, να ακούσει και να γνωρίσει. Περιπλανιόταν ελεύθερος και ευτυχισμένος, αφού όταν δεν έχεις τίποτα, είσαι ελεύθερος. Κι έχεις τα πάντα.
Μια μέρα, Παρασκευή πρέπει να ήταν, συνάντησε μια πέτρα. Κι ήταν ό,τι ομορφότερο είχε αντικρίσει ποτέ του. Μαζεύτηκαν κι άλλοι να θαυμάσουν. Είδε στα μάτια του τον φθόνο και έσπευσε να την προστατεύσει. “Αν θέλετε να τη βλέπετε, πρέπει να με αναγνωρίσετε ως ηγεμόνα σας”, τους είπε, δίχως να καταλάβει κι ο ίδιος πως είπε αυτά τα λόγια. Το πλήθος γονάτισε μπροστά του. Και έτσι ξεκινάει η ιστορία ενός σκληρού, αυταρχικού ηγεμόνα και ενός υποτακτικού πλήθους που τον υπηρετούσε.
Ήταν χαρούμενος τώρα; Όχι ακριβώς. Κάτι δεν τον άφηνε να χαρεί. Η σκηνή που αγαπούσε και ήταν το σπίτι του ήταν τώρα μικρή, βρομερή. Απαίτησε έναν ψηλό, μεγαλειώδη πύργο για σπίτι της πέτρας του. Απαίτησε ένα μεγάλο βασίλειο. Και τότε, αφού τα απέκτησε, τρύπωσε ο φόβος μέσα του: κι αν κάποιος ξένος ηγεμόνας ήθελε να κάνει δική του την πέτρα του; “Πρέπει να χτίσουμε τείχη ψηλά και αδιαπέραστα για να την προστατεύσουμε” ανακοίνωσε μια μέρα. Και έχτισαν. Μα ο παραλογισμός δεν τελείωσε εκεί. Σχεδόν τότε άρχιζε. Κάποιος πλησίασε την πέτρα. Ήταν άσχημος. Να φύγουν οι άσχημοι. Ένα κορίτσι πλησίασε την πέτρα. Ήταν όμορφο. Να φύγουν κι οι όμορφοι. Να φύγεις εσύ, να φύγει ο άλλος, έφυγαν όλοι. Και τότε, όταν έμεινε μόνος, είδε τον εαυτό του στον καθρέφτη. Και πήρε μια μεγάλη απόφαση που θα άλλαζε για πάντα την ιστορία…
Εστιάζοντας
Ο Κωνσταντίνος Μπουτόπουλος γράφει μια από τις πιο παλιές ιστορίες του κόσμου. Κάποιου που ήταν ελεύθερος, ώσπου ανακάλυψε την ιδιοκτησία, κατόπιν τη μεγαλομανία και ευθύς αμέσως τη δύναμη της εξουσίας και της υποταγής. Εκεί, σ’ εκείνα τα γρανάζια αρχίζει να τρυπώνει και να χοροπηδά ο παραλογισμός που σε κυριεύει: να πας ψηλά, να ελέγχεις, να κυριαρχείς, να αποκτήσεις δύναμη, κύρος, εξουσία, ισχύ. Σε κάποιες άλλες εποχές να γίνεις influencer, αναγνωρίσιμος, να επηρεάζεις, να σε δείχνουν.
Το παραμύθι που σου πουλάει ο απαστράπτον κόσμος της εξουσίας είναι συγκεκριμένο: είναι η πρόσβαση σε αγαθά που ως φτωχός τω χρήματι δεν μπορείς να έχεις∙ γιατροί/φάρμακα, γυναίκες/άντρες/σύντροφοι, προϊόντα/αντικείμενα. Όλα αποσκοπούν να νικήσουν το γήρας και τον θάνατο. Ενίοτε καταφέρνουν να τα σπρώξουν όσο πιο πέρα μπορούν. Και εξίσου συχνά σε εγκλωβίζουν σε έναν φαύλο κύκλο, ώστε φεύγεις πιο νέος κι απ’ τον φτωχό της διπλανής πόρτας. Η πραγματική φτώχεια είναι η ανελευθερία. Είναι η αδυναμία να περπατήσεις ελεύθερος, ήρεμος και μόνος δίχως να σε ενοχλήσει κάποιος που σε δείχνει με το δάχτυλο. Θυμήθηκα ότι κάποτε ο εμβληματικός αρχηγός της ποδοσφαιρικής ομάδας της Ρόμα, Φραντσέσκο Τότι, ρωτήθηκε τι θα ήθελε ως μια παροχή, ένα δώρο από τον σύλλογο για ευχαριστώ στις υπηρεσίες και στις χαρές που έδωσε στην πόλη και ζήτησε να μπορέσει για δύο ώρες να μπορέσει να κάνει μία βόλτα δίχως να τον σταματάνε κάθε δέκα δευτερόλεπτα. Αλλά έστω, αυτός ήταν και ένας από τους τελευταίους ρομαντικούς της δουλειάς του.
Ο συγγραφέας φτιάχνει αυτή τη φιλοσοφική ιστορία με τα απλά υλικά των παλιών ιστοριών. Και μέσα στις λέξεις του και την ιστορία του εν τέλει, εσωκλείει όλες εκείνες τις σημαντικές έννοιες που αγκιστρώνονται πάνω στη λέξη εξουσία: υποταγή, υπακοή, ρηχότητα, έλεγχος, αρχομανία, δουλοπρέπεια, ιεραρχία, πνευματική ύπνωση, ομορφιά, απώλεια εαυτού. Τίποτε δεν παραδίδεται έτοιμο. Η πνευματική καθίζηση και η ηθική αιχμαλωσία του ήρωα σημαίνονται δίχως να επεξηγούνται. Τα συναισθήματα ρέουν αλλά δεν πνίγουν την ιστορία. Η κενότητα κυριαρχεί στις ενέργειες του ήρωα και των υποτελών του και μόνο η μοναξιά, η έλλειψη εξουσιαζόμενου όχλου σημαίνει συναγερμό στον νεαρό άντρα ο οποίος με τον ίδιο τρόπο που ξεκίνησε τον παραλογισμό του, με τον ίδιο τρόπο επανανακαλύπτει τον εαυτό του, συνδέοντάς τον με το παιχνίδι και τα παιδικά μας χρόνια.
Η εικονογράφηση από την Χάρις Σαπουντζή, ένας εξαίρετος συνδυασμός κολάζ στοιχείων και ψηφιακής επεξεργασίας, εκτός από καλαίσθητη και ταιριαστή στην ατμόσφαιρα του συγγραφέα, είναι και μια ιδιαίτερη οπτική αφήγηση με σκληρά, ψυχρά αλλά και γήινα χρώματα, απ’ όπου απουσιάζει η θερμότητα. Οι εικόνες της έχουν ένα ειδικό βάρος, δεν υπερφορτώνονται από λεπτομέρειες ή κάποια παιδικότητα, αλλά διακρίνονται από αυστηρότητα, η οποία επιδιώκει να αφηγηθεί ουσιαστικά σε δύο αναγνωστικά κοινά, παιδιά και ενήλικες, τη δική της ιστορία. Οι υφές που δημιουργεί σε μαγνητίζουν, ενώ η φαντασία συνθέτει τον δικό της σχολιασμό πάνω στην ιστορία.
Μια πολύ αξιόλογη έκδοση στο σύνολό της (ακόμα και η γραμματοσειρά έχει την αξία της) που μπορεί να οδηγήσει τον αναγνώστη σε πλήθος άλλων επεκτάσεων, αναγνωστικών, θεατρικών, εικαστικών κ.α.
Για αναγνώστες από 4-5 περίπου ετών.
Εκδόσεις Φαίδρα.
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η πέτρα: Μια ιστορία για μεγάλους, οι μικροί τα ξέρουν ήδη |
| Συγγραφέας: | Κωνσταντίνος Μπουτόπουλος |
| Εικονογράφος: | Χάρις Σαπουντζή |
| Εκδόσεις: | Φαίδρα, 2019 |
| Σελίδες: | 36 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 26,5 X 26,6 |
