Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 5+ (target 6-11) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ώς πέρα…
Βογκήστε τύμπανα πολέμου… Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ώς το Πήλιο κι ώς την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ώς τον έβδομο ουρανό,
ποιον κλεί, τι κι αν το πει η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ώς τ’ αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ’ τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ’ ένα μόνο ανασασμόν: «Ο Παλαμάς!»,
ν’ αντιβογκήσει τ’ όνομά του η οικουμένη!
Ηχήστε οι σάλπιγγες (απόσπασμα)
Ο κορυφαίος ποιητής Άγγελος Σικελιανός μέσα από τα μάτια δυο συγγραφέων που τον έψαξαν, τον μελέτησαν, τον αγάπησαν και τον αποτύπωσαν με σθένος και ποιότητα.
Περί τίνος πρόκειται
Άγγελος Σικελιανός. Ο μεγάλος Έλληνας ποιητής. Όμορφος σαν άγγελος. Με καρδιά γεμάτη φως, σαν αστέρι. Ονειροπαρμένος. “Αλαφροΐσκιωτος, που άκουγε και έβλεπε όσα οι άλλοι δεν μπορούσαν, που μιλούσε με δελφίνια και νεράιδες. Τους έλεγε ιστορίες. Όπως εκείνο το βράδυ που τον φίλεψε μια όμορφη κοπέλα σε μια καλύβα φτωχική.
Αγαπούσε τον τόπο που λεγόταν Ελλάδα ο Άγγελος. Ήθελε να τον ταξιδέψει. Να γράψει ποιήματα για καθετί που του άρεσε. Να διηγείται θαύματα, όπως τότε που ο θεός Διόνυσος, καθόταν στο κατάστρωμα καραβιού που τον είχαν αιχμαλωτίσει οι πειρατές οι οποίοι λίγο μετά μεταμορφώθηκαν σε δελφίνια. Ή όταν σκαρφάλωσε στον βράχο της Ακρόπολης και παρέδωσε το ιερό πέπλο στη θεά Αθηνά. Να μιλά για μέρη που αγάπησε όπως εκείνο το ταξίδι στον Άθω, την επίσκεψη στην Ελευσίνα και τον Τριπτόλεμο ή την αρχαία Ολυμπία και τη γνωριμία με τον Ηρακλή. Κι όλες αυτές οι περιπλανήσεις τον οδήγησαν στο μεγάλο όνειρο: να κάνει κάτι σπουδαίο, κάτι καλό για όλους τους ανθρώπους, να τους ενώσει κάτω από μια σπουδαία γιορτή. Με τη βοήθεια της Εύας έκαναν τους Δελφούς κέντρο του κόσμου και τόπο συνάντησης κορυφαίων γεγονότων πολιτισμού και προσωπικοτήτων.
Εστιάζοντας
Η λάμψη κι η δύναμη του ελληνικού πνεύματος, η αλαφρότη της περιπλάνησης και το ψηλοθόλωτο κύμα της ποίησης και του ονείρου. Ένας αριστοκρατικός ποιμένας του καλού και του ωραίου, ένας αστραποβόλος σύγχρονος τραγικός μέσα από των λέξεων τον στροβιλισμό πάνω από το κέντρο του κόσμου όπου οι αετοί του Δία συναντήθηκαν και όρισαν.
Αυτόν τον μυθικό φυσιολάτρη, Ελληνολάτρη, μύστη των τεχνών και του Μεγάλου, επέλεξαν η μελετήτριά και επιστημονική ερευνήτρια του έργου και του μουσείου του Σικελιανού, Φωτεινή Κωστάκου και η αρχαιολόγος, μουσειολόγος και μέλος του μουσειολογικού σχεδιασμού του μουσείου του ποιητή, Δέσποινα Πικοπούλου, να φέρουν κοντά στο μικρότερο ηλικιακά κοινό. Πώς και γιατί; είναι τα δύο ερωτήματα.
Το γιατί το απάντησα κατά το ήμισυ. Γιατί, μπορεί ο Σικελιανός να είναι κατά βάση ποιητής για ενήλικες, μπορεί τα ποιήματά του να είναι φάροι και ροές λαμπρών νοημάτων για μυημένο κοινό, ωστόσο η διαφεγγής προσωπικότητά του, οι απύθμενες, πανανθρώπινες αξίες τις οποίες υπερασπιζόταν — ειρήνη, συναδέλφωση, ανθρωπισμός, πολιτισμός — η εξωπραγματική επαφή και συνομιλία του με τη φύση, τα ζώα, τα αρχαία ερείπια, τον διάσπαρτο πολιτισμό απανταχού της Ελλάδας, η υπεράσπιση και η ενοποίηση του ελληνικού πνεύματος και τρόπου ζωής κάτω από έναν ιερό δρόμο, είναι στοιχεία που μπορούν να αστράψουν μπροστά στο βλέμμα των παιδιών, έστω για λίγο, να τους συστηθεί με την ευγένεια της ύπαρξής του, να τους αφήσει κάποιες ακριβές του λέξεις και ίσως αργότερα, μοναχά λίγο αργότερα, οι δρόμοι τους συναντηθούν και πάλι. Με την ποίησή του, με το όραμά του, με τον κόσμο του.
Μέσα από την αφήγηση ενός δελφινιού, ζώα τα οποία αγαπούσε ιδιαιτέρως ο ποιητής, οι δύο συγγραφείς δημιουργούν το παραμυθένιο πέρασμα του ποιητή από τον κόσμο των ανθρώπων, τονίζοντας με την επιλογή τους αυτή την ιδιαίτερη σχέση του με τη φύση εν γένει. Ακολούθως, γίνεται ξεκάθαρη μέσω των πλησιασμάτων σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής του, η αγάπη του ποιητή για την περιπλάνηση στο τοπίο της πατρίδας, κατακερματισμένο, πληγωμένο, θαλερό, ασυμμάζευτο, γοητευτικά ερειπωμένο, στα στοιχεία που τη χαρακτηρίζουν, από την ιδιαίτερη πατρίδα του, Λευκάδα, μέχρι το Άγιο Όρος, την Ολυμπία, τους Δελφούς, τους τόπους τους ιερούς κι ευλογημένους, όπου ο ελληνισμός, ο καλοειπωμένος κι ανόθευτος, αναδυόταν καθαρός και αξεδιάλυτος, αρχαιολογικά ασύνδετος μα μεγαλειώδης.
Χρυσόφρυδη· σὲ κέρδισα
στορώντας παραμύθια,
ἀκοίμητος νυχτόημερα,
στὴ γλαυκομάτα ἀλήθεια·
Οι συγγραφείς ισορροπούν πάνω στη δοκό της απλότητας και του λυρισμού, χρησιμοποιώντας λέξεις όμορφες, καλοδιαλεγμένες, ταυτόχρονα εύληπτες όμως από τα παιδιά, παραμυθένιες κι όχι πνιγηρές στην ακρόασή τους.
“Όμως του Άγγελου, πιο πολύ απ’ όλα,
του άρεσε να τριγυρίζει στα αρχαία ερείπια.
Έτσι λοιπόν, πήγε στην Ελευσίνα και εκεί συνάντησε τον Τριπτόλεμο.
Η θεά Δήμητρα είχε χαρίσει στο όμορφο αυτό βασιλόπουλο
ένα άρμα με φτερωτούς δράκοντες, για να ταξιδέψει στον κόσμο
και να διδάξει τους ανθρώπους πώς να καλλιεργούν το στάρι”.
Σημαντική θεωρώ την επιλογή τους να μην αφηγηθούν γραμμικά τη ζωή του, να μη φτιάξουν μια συνήθη βιογραφία όπου θα μας συστήσουν ένα βασικό διάγραμμα, μια χρονογραμμή της ύπαρξής του, αλλά να κουμπώσουν πάνω στο εύρημα της αφήγησης του δελφινιού τον αλαφροΐσκιωτο ποιητή μέσα από μερικά χαρακτηριστικά ενσταντανέ που ως παζλ συνθέτουν μια όμορφη εικόνα του. Η επαφή με τη φύση, με τα ζώα, η αγάπη για τον αρχαίο πλούτο, την αρχαιολογική Ελλάδα, τη δύναμη του πνεύματός της, η αγάπη του για την ομορφιά, το μεγάλο όνειρό του να φτιάξει κάτι μεγάλο και πανανθρώπινο.
Η ενσωμάτωση στίχων του ποιητή δεν είναι απλώς στολίδια του λόγου του που παρεισφρέουν στον λόγο του παραμυθιού, αλλά ουσιώδεις διακειμενικές παραπομπές που αποτελούν ή θα αποτελέσουν μελλοντικά τη γέφυρα με την τέχνη του.
Τέλος, θέλω να σημειώσω ότι είναι μακράν η καλύτερη δουλειά της Μαρίας Μανουρά, η οποία συνεχίζει να δουλεύει, να βελτιώνει το στυλ της, να ενσωματώνει νέα στοιχεία, να γίνεται πιο εικαστική, πιο αφαιρετική και εν τέλει να έχει πολλές σπουδαίες στιγμές όπου οι αποχρώσεις και οι γεωμετρίες που επιλέγει να είναι σε υψηλό επίπεδο, δημιουργώντας οπτικές συνδέσεις με το κείμενο διατηρώντας μια δική της αυτοτέλεια σε αρκετές περιπτώσεις.
Το βιβλίο είχε εκδοθεί πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2021 από την ARTOGETHER-Τέχνη Ατόμων Με και Χωρίς Αναπηρία και την Ελληνοεκδοτική στο πλαίσιο του προγράμματος “Συνομιλώντας με τον Άγγελο Σικελιανό” που εκπονήθηκε σε συνεργασία με το μουσείο Άγγελου Σικελιανού στη Λευκάδα και με την οικονομική υποστήριξη και αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τον θάνατο του ποιητή.
Η παρούσα έκδοση (Σεπτέμβριος 2022) είναι επετειακή με αφορμή τα 70 χρόνια από τον θάνατο της Εύας Πάλμερ Σικελιανού, από την Ελληνοεκδοτική.
Το εικοσασέλιδο παράρτημα με εκτενείς πληροφορίες και επεξηγήσεις του παραμυθιού, με βιογραφικά στοιχεία του ποιητή, με σπάνιο φωτογραφικό υλικό, παραπομπές, σημειώσεις και πλούσια βιβλιογραφία είναι ανεκτίμητο για κάθε αναγνώστη, εκπαιδευτικό και γονιό, αλλά και παιδιά που διαβάζουν και μπορούν να καταδυθούν στο αγεωμέτρητο σύμπαν του Σικελιανού.
Μπορείτε, επίσης, να ακούσετε την αφήγηση του παραμυθιού, στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά, σαρώνοντας τον QR κωδικό σας με κινητό ή τάμπλετ, σε αφήγηση στα ελληνικά και μουσική επιμέλεια της Φωτεινής Κωστάκου και του Δημοσθένη Χρ. Σταυριανού. Επίσης, να ακούσετε τη φωνή του Άγγελου Σικελιανού να απαγγέλει στίχους από το ποίημά του “Μέγιστον Μάθημα” και να μιλάει για τα μαλλιά και την ομορφιά της Εύας και τη φωνή της Εύας Πάλμερ καθώς μιλά για το όνειρο του Άγγελου και τις Δελφικές Γιορτές.
Πλούτος. Συγκίνηση, της καρδιάς και του νου κίνηση. Ένα βιβλίο για μικρούς και μεγάλους.
Για αναγνώστες από 5 περίπου ετών.
Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική.
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
Διακρίσεις
Το Soundtrack του βιβλίου
Εποχές και συγγραφείς, ΕΡΤ
(Ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά, μέρος 2ο)
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Άγγελος Σικελιανός- Ένας ονειροπόλος ποιητής |
| Συγγραφέας: | Φωτεινή Κωστάκου , Δέσποινα Πικοπούλου |
| Εικονογράφος: | Μαρία Μανουρά |
| Εκδόσεις: | Ελληνοεκδοτική, Οκτώβριος 2022 |
| Επιμέλεια: | Χριστίνα Νάζαρη |
| Γραφιστική επιμέλεια: | Dtp Ελληνοεκδοτικής, Ευτυχία Χρηστίδη |
| Σελίδες: | 64 |
| Μέγεθος: | 21 Χ 29 |
| ISBN: | 978-960-563-513-8 |
