Πληθώρα ερευνών καταδεικνύουν με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι η παρουσία ενός ζώου στη ζωή του παιδιού μπορεί να συμβάλει θετικά στην υγιή ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη.
Τα παιδιά από πολύ μικρά ενδιαφέρονται για τα ζώα και ανακαλύπτουν σε αυτά ένα ζωντανό παιχνίδι, μόνιμα διαθέσιμο στο να τρέξει και να πηδήσει, γεγονός που τα χαροποιεί και τα ενθουσιάζει. Πολλές φορές παρατηρούμε τα παιδιά να τρέχουν χαρούμενα πίσω από τα περιστέρια ή να προσπαθούν να αγκαλιάσουν τρυφερά ένα σκυλάκι ή μια γατούλα που συναντούν στο δρόμο.
Είναι γεγονός ότι από τη στιγμή που το παιδί αποκτήσει ένα ζώο, το εντάσσει στην καθημερινότητά του, γίνεται ο συνοδοιπόρος του στο παιχνίδι και το παιδί αρχίζει σταδιακά να κατανοεί την αξία της υπευθυνότητας σε ότι έχει να κάνει με τη φροντίδα του.
Επιπλέον, παρατηρεί ότι όπως το ίδιο έτσι και ο καινούριος φίλος του έχουν τις ίδιες βασικές ανάγκες (πείνα, δίψα, κ.λπ.). Κοντά του το παιδί μαθαίνει τον κύκλο της ζωής. Παρακολουθεί την ανάπτυξή του, τη συμπεριφορά του, την αναπαραγωγική διαδικασία, τη γέννηση, την αρρώστεια και το θάνατό του. Του δημιουργούνται όπως είναι φυσικό ερωτήματα και προβληματισμοί που οι γονείς του καλούνται να του απαντήσουν άμεσα και με ειλικρίνεια, προκειμένου να το βοηθήσουν να κατανοήσει ορισμένα πράγματα.
Πώς όμως βοηθά το ζώο στη συναισθηματική «ισορροπία» του παιδιού;
Η επαφή με κάποια ζώο είναι για όλους τους ανθρώπους μια ανακουφιστική και συχνά «λυτρωτική» εμπειρία. Για τα παιδιά ειδικότερα η επαφή με τα ζώα αποτελεί συχνά μια υγιή διέξοδο της αποφόρτισης των δυσάρεστων συναισθημάτων τους. Και αυτό συμβαίνει γιατί το ζώο είναι ένας συνομιλητής με εξαιρετικά προσόντα. Είναι ο υπομονετικός ακροατής που δε βρίσκει καμία ιστορία ανιαρή ή πληκτική και ακούει τα πάντα με ένα νιαούρισμα ή ένα κούνημα των αφτιών του που φανερώνει ότι η ιστορία του άρεσε. Η επιθυμία των περισσότερων παιδιών να αποκτήσουν ένα ζώο σχετίζεται κυρίως με την ανάγκη τους να αγαπήσουν και να γίνουν αποδεκτά άνευ όρων. Και τα ζώα όμως, από τη δική τους πλευρά, αγαπούν και αφοσιώνονται στα παιδιά, επειδή και εκείνα τους φέρονται τόσο αυθόρμητα και αγνά.
Τα ζώα επομένως μαθαίνουν στα παιδιά να γίνονται πιο εκδηλωτικά σε συναισθηματικό επίπεδο, να χαλαρώνουν από μια δύσκολη καθημερινότητα, να κοινωνικοποιούνται και να κατανοούν τις αξίες της φιλίας και της προσφοράς. Η αφθονία στα ευχάριστα συναισθήματα που δέχεται το παιδί από το κατοικίδιό του, του δίνει την αίσθηση ότι αξίζει, του χαρίζει αυτοπεποίθηση και ενδυναμώνει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του.
Μάλιστα, σε σοβαρά γεγονότα ζωής (life events) της οικογένειας όπως είναι ένα διαζύγιο, ή μια απώλεια αγαπημένου μέλους, έχει αποδειχθεί ότι η ύπαρξη ενός κατοικιδίου βοηθάει πολύ στην αποδοχή και αντιμετώπιση της κατάστασης.
Το παιχνίδι, επίσης, που είναι συνεχές μεταξύ παιδιού και κατοικιδίου, καλλιεργεί σε μεγάλο βαθμό την επινοητικότητα και δημιουργικότητα του παιδιού υποβοηθώντας και τη γνωστική του ανάπτυξη.
Σε κάθε περίπτωση οι γονείς, προτού αποφασίσουν να αποκτήσουν ένα ζώο, θα πρέπει να σκεφθούν ορισμένα πρακτικά ζητήματα όπως π.χ. τις συνθήκες διαμονής του, τα ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά, την ηλικία και την προσωπικότητα του παιδιού τους.
Τι πρέπει όμως να προσέξουν οι γονείς προτού φέρουν ένα ζώο στο σπίτι;
- Αρχικά να συζητήσουν με το παιδί τους για το είδος του ζώου που θέλει να αποκτήσει.
- Να είναι και οι ίδιοι γονείς συναισθηματικά έτοιμοι για την είσοδο ενός ζώου στην οικία τους.
- Το παιδί θα πρέπει να κατανοήσει με σαφήνεια ότι η συμβίωση με ένα ζώο συνεπάγεται πέρα από τη συντροφιά και το παιχνίδι και κάποιες συγκεκριμένες υποχρεώσεις (τάϊσμα, βόλτα, εκπαίδευση κ.λ.π.)
- Εξηγήστε στο παιδί ότι το ζώο δεν είναι παιχνίδι όπως για παράδειγμα το χνουδωτό αρκουδάκι του. Χρειάζεται και εκείνο σεβασμό και κατανόηση όπως και κάθε άλλος σύντροφος στο παιχνίδι του.
- Εξηγήστε ότι δεν θα επιτρέψετε επ’ουδενί την άσκηση σωματικής βίας πάνω του.
Κλείνοντας, ένα πολύ εντυπωσιακό και ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι παιδιά με κατοικίδιο φαίνεται να βιώνουν λιγότερο άγχος και στρες σε αγχογόνες εμπειρίες της ζωής, κάτι που μπορεί κανείς εύκολα να το αιτιολογήσει αναλογιζόμενος τα παραπάνω. Η υγεία και η ψυχική υγεία συνδέονται στενά, για αυτό και όσοι ασχολούνται με αυτές έχουν συχνά χρησιμοποιήσει κατοικίδια, κυρίως σκύλους, στην ανακουφιστική φροντίδα παιδιών που, είτε νοσηλεύονται είτε αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχολογικό/αναπτυξιακό θέμα (π.χ. παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, παιδιά που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ, κ.α.),
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E–mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 6972868960
