Λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα και ο Άρνε Ντάλ, ο ποιητής της αστυνομικής λογοτεχνίας και κορυφαίος εκπρόσωπος του Nordic Noir, με μεγάλη χαρά, φιλική διάθεση και ειλικρίνεια μας άνοιξε το σπίτι του και μας απάντησε σε ό,τι τον ρωτήσαμε. Ας τον απολαύσουμε.
#Συνέντευξη στην Ιωάννα Σίνου για το #ELNIPLEX.
Photo: ©Ioanna Sinou, ELNIPLEX
Πόσο χρόνο χρειάζεστε για να γράψετε ένα βιβλίο;
Περίπου ένα χρόνο, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της ”κατασκευής” του βιβλίου, της επανεγγραφής και της επεξεργασίας. Η ίδια η συγγραφή χρειάζεται πιθανότατα περίπου το μισό χρόνο.
Έχετε έναν συγκεκριμένο τρόπο προσέγγισης των θεμάτων για τα οποία γράφετε; Χρειάζεται να κάνετε πολλή έρευνα πριν ξεκινήσετε να γράφετε;
Χρειάζεται αρκετή έρευνα, ανάλογα και με το είδος του βιβλίου. Το θέμα είναι ότι δεν πρέπει να επηρεάζεται το τελικό αποτέλεσμα. Τα βιβλία μπορούν εύκολα να έχουν «υπερβολική έρευνα», εάν ο συγγραφέας χρονοτριβεί σε ένα συγκεκριμένο θέμα, γι’ αυτό προσπαθώ να μάθω πολλά, αλλά να χρησιμοποιήσω μόνο ένα μέρος από αυτά.
Έχετε έναν αγαπημένο χαρακτήρα από όλα τα βιβλία που έχετε γράψει μέχρι τώρα; Εάν ναι, γιατί τον/την επιλέξατε; Έχει αυτός ή κάποιος από τους άλλους χαρακτήρες των βιβλίων σας κάτι από εσάς;
Λοιπόν, όλοι οι επαναλαμβανόμενοι χαρακτήρες παίζουν σημαντικό ρόλο. Αλλά φυσικά έχω και αγαπημένους. Μου αρέσει π.χ. η Diar από τη νέα σειρά και ο Arto Söderstedt στις προηγούμενες. Με τους χαρακτήρες που πιθανότατα έχουν μεγαλύτερο ρόλο στα βιβλία- Paul Hjelm και σε κάποιο βαθμό Sam Berger – έχω μια πιο περίπλοκη σχέση.
Πώς καταφέρατε να έχετε όλους τους χαρακτήρες σας ως κύριους χαρακτήρες;
Ήθελα μια ομάδα ως βασικούς χαρακτήρες, όχι έναν μοναχικό, μεσήλικα, αρσενικό, ελαφρώς αλκοολικό αστυνομικό με αποτυχημένη προσωπική ζωή, όπως πολλοί άλλοι συγγραφείς αστυνομικών βιβλίων. Τότε ήταν θέμα η δημιουργία του κάθε χαρακτήρα ως ανθρώπου πλήρους κλίμακας, έναν χαρακτήρα τον οποίο θα ήθελα να συναντώ κάθε χρόνο και που θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε διαφορετικές κατευθύνσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι ήταν σημαντικό να δημιουργήσω χαρακτήρες με πολύ χώρο για ”ελιγμούς”.
Τι σας αρέσει και τι δεν σας αρέσει να γράφετε;
Μου αρέσει πολύ να γράφω τα πάντα. Και προσπαθώ να αξιοποιήσω στο έπακρο τις σελίδες για να μεταφέρουν διαδρομές και παρουσιάσεις ανθρώπων.
Βασικά, δεν υπάρχει τίποτα που είναι βαρετό να γράψω. Σε τελική ανάλυση, είναι μια ευκαιρία να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε εντελώς νέους κόσμους.
Σας αρέσει να γράφετε ή να διαβάζετε περισσότερο;
Στην αρχή της συγγραφής ενός νέου βιβλίου, σίγουρα θα προτιμούσα να διαβάζω παρά να γράφω. Είναι δύσκολο να αρχίσει να διαμορφώνεται το βιβλίο. Αλλά μετά έρχονται εκείνες οι στιγμές που το βιβλίο κυριαρχεί στη σκέψη μου και καταλαβαίνω ξανά το νόημα της γραφής. Συμβαίνει καμιά φορά να το ξεχνάει κανείς…
Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε και πότε ξεκινήσατε να διαβάζετε;
Το πρώτο βιβλίο που διάβασα δεν το θυμάμαι – αλλά θυμάμαι αυτό που νομίζω ότι με έκανε συγγραφέα. Την επίδραση που είχε το Pearl του John Steinbeck σε μένα ως 12χρονο και την θυμάμαι πολύ καθαρά.
Ο ψαράς μαργαριταριών που βρίσκει το μεγάλο μαργαριτάρι και παρατηρεί ότι φέρνει μαζί του πολλά ανθρώπινα προβλήματα, άφησε μεγάλα σημάδια μέσα μου και με έκανε να θέλω να αρχίσω να γράφω για μένα τον ίδιο. Αλλά ως τότε είχα ήδη διαβάσει πολύ. Υπάρχει μια μετάβαση ανάμεσα στο να είσαι “απλά” αναγνώστης και να θέλεις να γράψεις. Γιατί δεν είναι πλέον αρκετή η ανάγνωση βιβλίων; Δεν υπάρχουν αρκετά βιβλία στον κόσμο ούτως ή άλλως; Είναι ένα είδος αφήγησης που ξυπνά σε μερικούς ανθρώπους και δεν μπορώ πραγματικά να το εξηγήσω. Και μέσα από την ανάγνωση ενός τόσο καλού βιβλίου προήλθε αυτή η ανάγκη. Θα είμαι πάντα ευγνώμων στον Steinbeck…
Γιατί αστυνομική λογοτεχνία; Πώς νιώθετε που σας αποκαλούν «ποιητή της αστυνομικής λογοτεχνίας»;
Προέρχομαι από την τέχνη. Είχα μια σχεδόν δεκαετία ως συγγραφέας με το κανονικό μου όνομα Jan Arnald πριν γίνω ο Arne Dahl. Για μένα, τελικά, το στυλ έρχεται πάντα πρώτο.
Η καλή, ακριβής, εκπληκτική γλώσσα είναι ο πυρήνας της λογοτεχνίας γενικά, και επίσης της αστυνομικής λογοτεχνίας (ίσως ακόμη περισσότερο, όπου τα κλισέ και τα στερεότυπα είναι πιο κοινά από ό, τι στη «σοβαρή» λογοτεχνία). Και γιατί λοιπόν αστυνομικά; Είχα κολλήσει στις υψηλές φιλοδοξίες μου. Έπρεπε να δώσω στον εαυτό μου μια δεύτερη ευκαιρία, να κατεβάσω τον πήχη λίγο και να προσπαθήσω να γράψω λίγο πιο «ευκολοδιάβαστα βιβλία» γράφοντας πραγματικά συναρπαστικές και έντονες ιστορίες σε ένα δημοφιλές είδος.
Γράφετε με ψευδώνυμο, αλλά έχετε επίσης γράψει με το πραγματικό σας όνομα. Πώς βοήθησε ή βοηθάει ο Arne Dahl τον Jan Arnald και πώς ο Jan Arnald βοήθησε ή βοηθάει τον Arne Dahl;
Υπάρχει μια σταθερή ισορροπία μεταξύ της «απλής λογοτεχνίας» και της «καλής λογοτεχνίας». Ο Jan παρακολουθεί τον Arne έτσι ώστε να μην παίρνει κανέναν από τους απλούς τρόπους του ντετέκτιβ και να το κάνει πολύ εύκολο για τον εαυτό του.
Ο Arne, με τη σειρά του, παρακολουθεί το γεγονός ότι ο Jan δεν ξεχνά ότι γράφει για τους αναγνώστες, ότι δεν χάνει την καλή ιστορία που φέρνει μια ορισμένη οικουμενικότητα.
Πώς άλλαξε η ζωή σας όταν δημοσιεύτηκε το πρώτο σας βιβλίο;
Καθόλου. Νόμιζα ότι η ζωή θα ήταν εντελώς διαφορετική, ότι ήμουν πλέον συγγραφέας και όλοι θα με κοίταζαν με θαυμασμό. Βασικά, όχι ακριβώς. Αλλά ήταν σαφές ότι ήταν πραγματικά μόνο η αρχή και όχι το τέλος. Και νιώθω ευγνώμων γι’ αυτό. Αλλά τουλάχιστον μπήκα στον κόσμο της λογοτεχνίας και έμαθα να ευδοκιμώ εκεί.
Έχουν μεταφραστεί τα βιβλία σας σε πολλές γλώσσες; Τι ρόλο παίζει ένας μεταφραστής για έναν συγγραφέα;
Έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Είναι οι μεταφραστές που αποφασίζουν πως και εάν το συγκεκριμένο στυλ γραφής μπορεί να μεταφερθεί σε άλλη γλώσσα – ή εάν απλοποιηθεί και γίνει όπως όλα τα άλλα.
Βοηθάει εάν έχω κάποια σχέση με τον μεταφραστή – την οποία, για παράδειγμα, έχω με τον Έλληνα μεταφραστή μου.
Πρέπει να καταλάβουν ποιος είμαι ως συγγραφέας, τι θέλω να πετύχω. Φυσικά υπάρχουν πολλές γλώσσες όπου δεν έχω ιδέα πόσο καλά μεταφράζεται ένα βιβλίο μου – κάθομαι απλά με το βιβλίο μου στα ιαπωνικά μπροστά μου και το κοιτάζω μπερδεμένος…
Ευχαριστούμε Arne Dahl!!
God Jul!
Arne Dahl
Πέντε συν τρία (10.2020)
Έξι επί δύο (11.2019)
Επτά μείον ένα (2018)
Μουσικές καρέκλες (2017)
Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (2016)
Πρελούδιο θανάτου (2014)
Τυχαίο θύμα (2014)
Κινέζικοι ψίθυροι (2013)
Τα μπλουζ της Ευρώπης (2012)
Misterioso (2012)
Μίσος και Αίμα (2012)
Όλα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
