Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 11+ (target 12-16) – Λογοτεχνία για εφήβους
Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι’ αυτά που συμβαίνουν
Επίκτητος
Η Νικολέτα Καπίλλα σε ένα εφηβικό μυθιστόρημα για την κατάθλιψη που εμφανίζεται και την αρνείσαι, που μάχεσαι το γκρι της ζωής σου και μαθαίνεις να παλεύεις για το χρώμα της.
Περί τίνος πρόκειται
Η γιαγιά πέθανε. Κι αυτή ήταν η χειρότερη μέρα της ζωής της Δήμητρας. Αλλά δεν ήξερε ότι ήταν η πρώτη από τις χειρότερες που θα ακολουθούσαν. Η αδερφή της, η Άννα, ήρθε από τη Βοστόνη, όπου σπούδαζε, για την κηδεία. Αλλά πάλι θλίψη. Και μούδιασμα στο σχολείο, με μάτια κλαμένα. Ύστερα ήρθαν τα γενέθλια του Νάσου. Της άρεσε από την πρώτη γυμνασίου. Να μια αχτίδα χαράς! Αλλά όταν η βραδιά εξελίσσεται σε εφιάλτη, με την κολλητή σου να τα φτιάχνει με αυτόν που θέλεις, τότε οι χειρότερες μέρες συνεχίζονται απτόητες. Το σχολείο χάλια, οι βαθμοί στα διαγωνίσματα πιο χάλια, απομόνωση και θλίψη. Η πρόταση των γονιών της να περάσει τις γιορτές των Χριστουγέννων στη Βοστόνη με την αδερφή της ήρθε απροσδόκητα. Καλή ήταν. Αλλά όταν επιστρέφει στην πατρίδα, το γκρι συνεχίζεται. Η καλύτερή της φίλη είναι ακόμα με τον Νάσο, ο Αλέξανδρος δείχνει ενδιαφέρον στο οποίο εκείνη δεν ανταποκρίνεται επ’ ουδενί και όλα αρχίσουν να διαρρέουν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, στον ορίζοντα αναδύεται μια διάγνωση που τρομάζει: κατάθλιψη.
Εστιάζοντας
Και πώς να μην τρομάζει η εφηβική (ή άλλη) κατάθλιψη όταν οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι το φυσιολογικό είναι να είμαστε καλά, ισορροπημένοι, χαρούμενοι, με ένα χαμόγελο μονίμως κρεμασμένο στα χείλη και όλα να μας πηγαίνουν πρίμα, καθώς η αναποδιά, από μια ξαφνική βροχή μέχρι ένας καβγάς με την κολλητή σου θεωρείται εντελώς εκτός προγράμματος.
Η κατάθλιψη είναι μια πολύ συνηθισμένη και φυσιολογική κατάσταση, περιστασιακή ή πιο μόνιμη. Η στάση μας απέναντι σε αυτήν και τις διαβαθμίσεις μας δεν είναι φυσιολογική. Και ευτυχώς έχουμε πλέον καλά δείγματα ιστοριών και λογοτεχνίας, ήδη από εκείνα που απευθύνονται σε 5-6 ετών παιδιά, όπως Ο ελέφαντας στη σκιά, Γεια σου, Τζίμι! ή το για 8-9+ Ο ελέφαντας, του Πίτερ Κάρναβας. Και με χαρά είδα, καθώς διάβαζα, ότι η Νικολέτα Καπίλλα επέλεξε να κινηθεί στη φόρμα και το βεληνεκές ενός εφηβικού μυθιστορήματος ριζώνοντας στον πυρήνα του την κατάθλιψη, μια κοινή διαταραχή η οποία θα απασχολήσει πάνω από το 15% των ανθρώπων στη ζωή τους, κοντά στο ένα τρίτο των γυναικών, ενώ έχει και κληρονομικό υπόβαθρο που πλησιάζει το 45%.
Η 13χρονη Δήμητρα συντρίβεται από κάποια μείζονα γεγονότα, τα οποία αρχιτεκτονούνται γύρω από τον θάνατο της αγαπημένης της γιαγιάς, με τρόπο σαρωτικό, παράγοντας έναν εκκωφαντικό κρότο στη ζωή της: ερωτική απογοήτευση, σύγχυση στη στοχοπροσήλωσή της στην πρωταθλητική τροχιά της στην αντισφαίριση, πτώση σχολικής επίδοσης, ευμετάβλητη διάθεση, απώλεια και κακή διαχείριση του ενεργειακού φορτίου της, διαρκείς τριβές με το βαθύτερο εγώ της και αυτοκατηγορίες για αναξιοσύνη και αδυναμία απόλαυσης. Το παλιρροϊκό κύμα της Δήμητρας αποδίδεται με πληρότητα από τη συγγραφέα, η οποία βρίσκει ρυθμό από την πρώτη σελίδα και δεν τον αφήνει να της διαφύγει σχεδόν ποτέ.
Με τους στίχους και τους νοερούς ήχους των Coldplay να στεφανώνουν στιγμές και όψεις της ζωής της και ανάλαφρο, πραγματικά εφηβικό χιούμορ να αναβλύζει με ορμή από διάφορους θερμοπίδακες της ιστορίας, η ζωή της Δήμητρας και του περίγυρού της, της κολλητής Μαρίνας, του Νάσου και του Αλέξανδρου, των γονιών της και της ψυχολόγου της, των συμμαθητών της και της αδερφής της που της λείπει, γίνεται μια σαφής, γήινη, ρεαλιστική, διαφανής κατάθεση όλων των παραμέτρων μιας εφηβείας -πάντα- ημικαταθλιπτικής, που αναζητεί τον δρόμο της, που προσπαθεί να οσμιστεί ζωή σαν καρχαρίας το αίμα και να αποφύγει τη διευθέτηση και τις ρηχές διεκπεραιώσεις που δεν προσφέρουν το βάθος της ομορφιάς, που θέλει να δει το ανάστημά της κι αντ’ αυτού εισπράττει μια πολυτροπική επίθεση μαύρου, αρνητισμού και κακού συνδυασμού γεγονότων.
Σημαντικό είναι ότι η Δήμητρα σε πρώτη φάση αρνείται την κατάθλιψη, την ακούει σαν κάτι επιθετικό, ενώ οι γονείς της επιδεικνύουν σωστή στάση, μετά την πιθανή απουσία τους από τον διαρκώς μεταβαλλόμενο ψυχισμό της. Η σχέση της με την ψυχολόγο, η επίδρασή της στις σκέψεις και στην κωδικοποίηση των συναισθημάτων της, οι τριβές και πολυποίκιλες πτυχώσεις όπου εισδύουν τα συναισθήματά της για τους φίλους, τους γονείς, τα αγόρια, η σχέση της με τον σκύλο της που αποβαίνει ένας εξισορροπητικός όσο και απορυθμιστικός παράγοντας της συναισθηματικής της τάξης, είναι πύλες εισόδου τις οποίες η συγγραφέας ανοίγει επιτυχώς.
Με το ημερολόγιο της Δήμητρας να αποτελεί έναν κλασικό τρόπο προώθησης της ιστορίας, συμπίεσης και αποσυμπίεσης της πλοκής και της συναισθηματικής βεντάλιας που κινείται δυνατά μπροστά στον/στην αναγνώστη/αναγνώστρια, η συγγραφέας κατορθώνει να αφηγηθεί με απλά υλικά μια δύσκολη κατάσταση, απλησίαστη για πολλούς συγγραφείς, η οποία, όμως, διαβάζεται με ευκολία χάρη στο εφηβικό της χρώμα που δεν καμουφλάρεται από τη φωνή του ενήλικα που γράφει.
Να σημειώσουμε το εξαιρετικό εξώφυλλο, καθώς και συνολικά το στυλ με το οποίο η Δήμητρα Παπαδημητρίου διασταυρώνεται εικαστικά με το κείμενο, δημιουργώντας καλαίσθητα σχέδια τα οποία αποπνέουν συναισθήματα, σκέψεις και μικρο-υπαινιγμούς.
Για αναγνώστες από 11 περίπου ετών.
Εκδόσεις Κέδρος.
Απόσπασμα
Δείτε απόσπασμα εδώ
Διακρίσεις
Η συγγραφέας τιμήθηκε το 2021 με το A’ Βραβείο Ανέκδοτου Παιδικού/Eφηβικού Μυθιστορήματος του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού-Νεανικού Βιβλίου (CYBBY/IBBY Κύπρου).
Η εικονογράφος διακρίθηκε στον διαγωνισμό που προκήρυξε το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου για την εικονογράφηση του βιβλίου.
Το Soundtrack του βιβλίου
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Η χρονιά που όλα έγιναν γκρι |
| Συγγραφέας: | |
| Εικονογράφος: | |
| Εκδόσεις: | Κέδρος, Οκτώβριος 2023 |
| Σελιδοποίηση: | Νικολέττα Δουλάμη |
| Επιμέλεια: | Βάσω Παπαχρήστου |
| Σελίδες: | 200 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-960-04-5396-6 |
